Campamentos de Refuxiados Saharauis

Os Campamentos de Refuxiados Saharauís están situados no suroeste do territorio alxeriano, exactamente na súa zona fronteiriza co Territorio saharauí

Neles viven ao redor de 165.000 persoas, fundamentalmente mulleres e nenos, xa que a maior parte dos homes se encontran nas chamadas zonas liberadas do Territorio nacional( Sahara Occidental), encadrados nas diferentes divisións do exército saharauí.

Esta parte do territorio alxeriano está situado en pleno deserto do Sahara, un lugarinóspito  atravesado por dúas únicas estacións do ano: inverno, onde son frecuentes as temperaturas de 1 grao e verán, onde os termómetros alcanzan con frecuencia os 60 graos, o cal fai que a vida neste lugar sexa case imposible.

Outro elemento climático que dificulta aínda mais a supervivencia nesta zona son ossirocos, tormentas de area que paralizan calquera tipo de ocupación.
A actividade económica é moi escasa, predominando o pastoreo nómade e un incipiente comercio interno. Os refuxiados saharauís dependen case por completo da axuda internacional.

Os Campamentos de Refuxiados saharauís están organizados e administrados polo Goberno no exilio da Républica Árabe Saharauí Democrática( RASD) en cincowilayas (provincias), entre elas existen entre uns 20 ou 60 quilómetros de distancia, menos Dajla  que dista uns 200 quilómetros, as cales levan os nomes das cinco principais urbes do territorio nacional do Sahara Occidental :Bojador,El Aaiún,Dajla,Smara e Auserd.

Cada Wilaya está dividida enDairas (municipios), e estas á súa vez en barrios ou localidades:

Bojador: antiguo  27 de Febrero , cerca de la Escuela para  Mujeres de Secundaria

El Aaiún: Guelta, Amgala, Dchera, Bucraa, Hagunía, Doura

– Dajla: Argub, Egreifia, Um-dreiga, Buchdur, Gleibat-el fula, Ain-el beida, Bir nzaran.

– Auserd: Zug, Agüenit,Tichla, Miyec, Lagüera, Bir- Ganduz

– Smara: Farsia, Mahbes, Ydería, Hausa, Bir- lehlu, Tifariti, Mheiriz

-Rabunni: campamento administrativo do Goberno da RASD

A vida nos campamentos: o nacemento, o matrimonio e a morte

O Nacemento

Moitas saharauís teñen os seus fillos na súa propia jaima, axudadas por comadroas expertas. Isto é debido tamén á escaseza de medios de transporte para o seu traslado ata o hospital.

Aos sete días do nacemento organízase unha festa de celebración na que á vez se lle pon un nome, que se deixa ao azar, elixíndose entre o dos avós, pais, tíos e outros predecesores.

As avoas materialízano cuns paños que sosteñen na man (tres ou sete cada un cun nome) e a nai, cos ollos tapados, vai elixindo un paño dos que sostén a avoa; cando o mesmo paño é sacado tres veces imponse ao neno o nome inscrito neste.

O Matrimonio

A práctica antiga do matrimonio saharauí, cambiou. As vodas concertadas entre os familiares, substituíuse pola unión desexada entre os esposos. O matrimonio segue sendo un grande acontecemento social e dura a súa celebración uns tres ou catro días.

Á tenda onde se vai celebrar a voda asisten:

dúas mulleres do Comité de Xustiza da Daira (concelleiras),
o noivo, a noiva oKadi.

Dáse lectura ao Corán e pídese o consentimento aos noivos, sendo imprescindible a asistencia da noiva para que a voda sexa legal. Despois dos berros de alegría das mulleres, a noiva vaise ao sua jaima para vestirse co traxe branco e negro de cerimonia, adorna as súas mans con “henna”. Cando anoitece, os amigos, veciños, parentes do noivo acompáñanlle a jaima da voda onde se bebe té, fálase, quéimase incenso, cántase e báilase.

Unha vez que se foron os convidados menos íntimos tráese á noiva e continúase con charlas e anécdotas familiares. Posteriormente quedan os noivos a soas entre as bromas de rigor. O día seguinte emprégase (os mais achegados) en esconder a noiva en calquera jaima e en axudar ao noivo a encontrala. A celebración remata cunha festa da noiva e as súas amigas durante a última noite e a preparación da tenda da parella. (na actualidade, nos campamentos, esta tenda é proporcionada por un dos Comités -concellarías- da Daira).Si un dos cónxuxes séntese insatisfeito polo casamento, pode pedir o divorcio.

A Morte

Ao morrer, o ritual da Lei Islámica ha de levarse a “rajatabla“. O cadáver íspese, lávase, perfúmase e envólvese nun sudario. Para enterralo téndeselle de medio lado (sobre o costado dereito) e así entérraselle mirando A Meca. No cemiterio, sobre o lugar do enterramento colócanse pedras, que normalmente son dúas na sepultura do home e tres na das mulleres.

A vida nos campamentos: alimentación
Depende nunha gran porcentaxe da axuda de Organismos Internacionais (PAM,ACNUR,UE e ONG,s). Estes organismos proporcionan alimentos básicos de longa duración.

Máxima importancia deuse á distribución de alimentos a través dos Comités de Subministracións que existen en cada Daira. Cada familia recibe ao mes unha cantidade de alimentos básicos (azucre, té, fariña, arroz, lentellas, leite en polvo…) proporcional ao número de membros. A responsabilidade da repartición corresponde aos anciáns e ás mulleres xefes do Comité (concellaría) de Subministracións de cadaDaira.

É loable o gran labor que se tivo que realizar dende 1976 para a organización nos campamentos, de todos os refuxiados saharauís que non quixeron quedar nas zonas ocupadas. É de destacar o labor da Media Lúa Vermella Saharauí ( pertencente á Cruz Vermella Internacional) que dende o primeiro momento que empezaron a chegar á zona de Tinduf (Alxeria) os refuxiados, abrangueu todos os quefaceres da vida cotiá. As estruturas da Organización foron mellorando e desenvolvéndose cubrindo todas as necesidades.

Unha das súas tarefas consistiu en organizar e canalizar toda a axuda internacional mantendo para iso unha relación directa coas múltiples Organizacións no que establecen os seus proxectos de desenvolvemento para este pobo no exilio. As axudas que recibe proveñen de:
-OACNUR ( Alto Comisionado das Nacións Unidas para os Refuxiados).
-OPAM ( Programa Alimentario Mundial).
-A Unión Europea.
-As ONG,s.
O departamento de Distribución establece unha dieta consistente en:

-300grs de fariña por persoa e día.
-50grs de cebada.
-50grs de legumes secos.
-30grs de leite, 20 de pastas, 7 de té.
-Para a poboación infantil: 100grs de leite e 50 de cereais.
Non obstante a axuda non alcanza para cubrir todas as necesidades e vese emprazada a cumprir unha verdadeira misión de supervivencia. É aquí onde se desenvolve o verdadeiro labor das ONGD,s, realizando proxectos non só alimenticios senón que abranguen outras áreas como:
Programas de saúde e de hixiene.
Programas de mantemento dos campamentos:
-fornos de pan
-material didáctico nas escolas
-pozos para extracción de auga. ETC.
Programas de vacacións para os nenos saharauís.

SOGAPS traballa desde Galicia en Coordinación coa Media Lúa Vermella Saharauí, para tentar cubrir as necesidades máis básicas e as emerxencias alimentarias nos Campamentos de Refuxiados Saharauís. Ao longo deste 2018, cabe destacar o noso labor conxunto no proxecto: “EMERXENCIA ALIMENTARIA NOS CAMPAMENTOS DE REFUXIADOS SAHARAUÍS”. Proxecto que se financiou grazas á axuda de múltiples organismos, entre os que cabe destacar:

  • Concello de Pontevedra
  • Concello de Vilagarcía
  • Concello de Mugardos
  • Concello de Padrón
  • Empresas privadas
  • Sindicato CIG

A vida nos campamentos: Sistema de saúde

Durante os primeiros anos de vida dos campamentos producíronse grande mortabilidade por enfermidades e epidemias. Na actualidade a estrutura sanitaria é a seguinte:

I-Dispensarios.-Existe un en cada Daira e en cada internado. Compóñense dunha sala de espera, unha sala de consulta e un almacén de farmacia. Carecen de medios de diagnóstico e dispoñen de escasas medicinas.

II-HospitalesdeWilaya:
un en cada Wilaya e organízase en tres unidades: medicina xeral, pediatría e xinecoloxía. Teñen unha capacidade de entre 30 e 50 camas. Teñen servizos de radioloxía, laboratorio e sala de parto.

III-Hospitais Nacionais:
Martir Bachir Salah” que está coordinado cos de Wilaya. Dispoñen de mais servizos, mesmo o de cirurxía. O hospital militar “Bal-La“, dende o alto o fogo de 1.991, púxose a disposición da poboación civil.
Existe unha escola de enfermaría dependente do Hospital Nacional e unha escola para auxiliares de enfermaría dependente da escola de mulleres “27 de febreiro”.

A vida nos campamentos. Sistema educativo

Quizais sexa neste campo onde a RASD conseguiu un dos éxitos máis espectaculares. En dez anos pasouse dunha taxa de analfabetismo dun 73% á total escolarización da poboación de 3 a 16 anos. É un éxito sen precedentes contando coas desfavorables condicións dunha situación de guerra, un medio inhóspito, falta de programas educativos autóctonos, etc.

Estrutura educativa. –

1º Ministerio de Educación: Determina as directrices, a metodoloxía, os contidos, a organización do profesorado, coordina a distribución
dos recursos…

2º Dirección Rexional de Educación da Wilaya:
Realiza o seguimento da educación nos colexios, distribúe os recursos
entre os centros, coordina os proxectos que chegan de fóra, promove iniciativas, distribúe aos nenos nos centros, nos grupos,                                   traballa en coordinación cos directores…


3º Centros Educativos:
Son o motor clave pois levan a cabo o proceso educativo, desenvolven os proxectos, iniciativas…

Organización do Sistema Educativo Obrigatorio

O sistema Educativo Saharauí Obrigatorio comprende dende os 4 aos 12 anos divididos en dúas etapas educativas:
Infantil: Realízase nas “Tarbias” (Gardarías); Trabállanse aspectos para consolidar a base para a aprendizaxe do neno, empezando por
a aprendizaxe das cores, as formas, o alfabeto árabe…

Está dividida en 3 cursos:

4 anos – 5 anos – 6 anos

Primaria: Realízase nas “Madrasas” (Colexios); Nelas trabállanse todas as materias que proporcionen ao neno unha formación básica e un desenvolvemento integral, ao tempo que poidan preparalo para continuar os seus estudos da secundaria.

Está dividida en 6 cursos:

1erGrado -2º Grao – 3erGrado -4º Grao -5º Grao – 6º Grao

Para atender as devanditas etapas, o Ministerio de Educación Saharauí posúe diferentes “Tarbias” e “Madrasas

en cada unha  das Wilayas, aproximadamente unha por daira.
Tanto a etapa deInfantil coma a dePrimaria son obrigatorias para todos os nenos, e é este un aspecto moi coidado, pois é un dos poucos países africanos co 100% de nenos escolarizados.

Para a Educación Secundaria existen varias opcións, ás que os alumnos/ás poden optar ou non en función do seu expediente:

– Cuba, Alxeria e España:

– A Escola-Internado Saharauí “12 de Outubro”;

Por outro lado, aínda que non se trata de educación secundaria propiamente dita, encontramos a Escola de Mulleres

“27 de Febreiro” dirixida a mulleres de todas as idades e na que reciben formación en distintos ámbitos. Para a

Educación Superior Universitaria é imprescindible saír ao estranxeiro.

Existen moitos programas en distintos países, pero os máis frecuentes son os estudantes universitarios saharauís en Alxeria e Cuba.

Ambos os dousprestan un apoio moi importante no aspecto educativo, facéndose cargo de todos estes nenos… aínda que coa dificultade que entraña para as familias estar separada durante tanto tempo.

Para determinar que estudos ha de seguir o alumno séguese un triplo criterio:
Desexo persoal do alumno.
Posibilidades reais.
Necesidades sociais.

Para unha poboación de 165.000 refuxiados:
5.500 titulados superiores.
7.500 titulados de Formación profesional.
6.000 estudantes no estranxeiro.
25.000 alumnos de ensino primario e secundario.
15.000 alumnos en preescolar.

 

RECOMENDACIÓNS PARA VIAXAR AOS CAMPAMENTOS

Aspectos previos á viaxe:
– Vacinación: non é necesario ningunha vacina específica
– Pasaporte: en vigor. Necesario
– Informa a asociación organizadora da familia ou familias que te van acoller
– Nos campamentos non hai moi boa cobertura de móbil; recomendámosche que avises os teus familiares e amigos que podes tardar uns días en poñerte en contacto con eles. nalgunhas wilayas hai mellor cobertura de móbil.

Roupa:

– calzado cómodo (para area e pedras)
– calcetíns grosos para a noite
– pantalóns cómodos e amplos
– roupa de verán para o día, aínda que é recomendable levar algunha chaqueta ou xersei de manga larga por se refresca
– as temperaturas adoitan baixar considerablemente pola noite polo que se fai necesario roupa de abrigo (chaqueta, luvas, bufanda….)
– Outros:
Lentes de sol (para o sol e o vento)
Gorra, ou pano  (para o sol e o vento)
– se vas a familia non é necesario levar saco de durmir, ocupa moito espazo e eles dispoñen de boas mantas

Neceser:

– Lanterna e pilas de recambio (nos campamentos non existe a iluminación pública)
– Crema hidratante e protector para os labios
– Cepillo de dentes e dentífrico ou mellor elixir bucal (po e area)
Kleenex
– Papel hixiénico, cada familia ten o seu propioWC  pero recorda que vas a uns Campamentos de Refuxiados.
– Peite
– Se vas a unha familia, a toalla non é imprescindible, ocupa espazo na maleta e poden deixarcha alí.
– Gomas de pelo (vento).
– Toalliñas húmidas (de bebés) (son refrescantes para a calor e moi eficaces para a hixiene corporal).
– Mulleres: compresas, tampóns…, (pode ser difícil encontralos nos campamentos).

Botiquín:

Caixa de primeiros auxilios:
– Se tomas algún medicamento periodicamente, non o esquezas, será moi difícil encontralo nos campamentos
– Se tes problemas de asma coméntao co teu médico de cabeceira, el darache o que necesitas.
– Tiritas.
– Aspirinas ou xenéricos.
Fortasec (Antidiarreico).
Almax ou calquera outro protector dixestivo.

Alimentos:
Non é necesario levar ningún alimento para uso persoal, a alimentación nos campamentos non difire tanto dos nosos.
Non esquecer:
Leva a man oDNI, o pasaporte e un bolígrafo (para encher o visado) cando baixes no aeroporto deTindouf, tamén é conveniente levar nun papel apuntado:
NOME DO NENO QUE VISITAS
NOME DA NAI
WILAYA:ej.Smara
DAIRA: ej.Echderia
BARRIO
O tempo que dura a viaxe, é o momento para coñecer aos que che acompañan, recomendámoste que intentes contactar con alguén que vaia ao mesmo barrio,daira e wilaya ca ti e poñádesvos de acordo para controlar que ningún dos dous se quede á volta (non serías nin o primeiro/a nin o último/a que perde o avión)
O aeroporto deTindouf é un aeroporto militar ESTÁN PROHIBIDAS ASFOTOGRAFIAS
Recorda que non é unha viaxe turística e non encontrarás ningunha das comodidades da nosa sociedade, só un pobo humilde e hospitalario disposto a ofrecerche o pouco que ten ao seu alcance.
Ten en conta que vas convivir con outra cultura, para a cal es ti o estraño, onde poden aparecer situacións difíciles de entender na nosa sociedade. Non é cuestión de cambiar nada, nin cuestionar que é peor ou que é mellor, simplemente estas aí, intenta convivir e respectar

É importante que a auga que consumimos estea envasada (non obtida de pozos) xa que podemos ser susceptibles ao seu consumo e enfermar.
Aconsellámosche que un día antes da data prevista da saída, intentes contactar con alguén de protocolo para saber se houbo algunha variación no horario do teu voo.
A volta adoita ser moi repentina e avísante con pouco tempo, así que intenta ter a túa equipaxe preparada unha noite antes da data prevista.
Os autobuses e camións non esperan, se previsor e non deixes nada por facer

Comparte, ayúdanos a difundir:Share on Facebook
Facebook
Tweet about this on Twitter
Twitter
Share on Google+
Google+
Share on LinkedIn
Linkedin
Share on Tumblr
Tumblr
Print this page
Print
Email this to someone
email

Uso de cookies

Este sitio web utiliza cookies para que usted tenga la mejor experiencia de usuario. Si continúa navegando está dando su consentimiento para la aceptación de las mencionadas cookies y la aceptación de nuestra política de cookies, pinche el enlace para mayor información.

ACEPTAR
Aviso de cookies